Czym jest zrównoważona transformacja zabytków?

Czym jest zrównoważona konserwacja zabytków?

Czy istnieje coś takiego jak zabytek przyjazny środowisku?

Czy zabytek może być tańszy w utrzymaniu i nie pożerać nadmiernie energii, wody, materiałów i nerwów właścicieli?

Dla nas, w Fundacji 8Marca, zrównoważona konserwacja zabytków to taka, która już od momentu planowania pracy i badania potencjału miejsca opiera się na interdyscyplinarnym spojrzeniu oraz zrozumieniu, jak działa budynek. Dlaczego nie wystarczy tylko konserwator, budowlaniec albo archeolog? Bo każdy budynek jest połączony ze swoim otoczeniem - mogą nim być ludzie, roślinność, zwierzęta, czy woda. Bez odpowiedniej wiedzy, mimo najlepszych chęci, możemy wyrządzić nieodwracalne szkody i przeoczyć coś, co mogłoby być wykorzystane na przykład do oszczędzania energii, wody lub materiałów.

Rozmawiając z pewnym doktorem biologii, dowiedzieliśmy się, że wycinanie samosiejek w zabytkowych parkach może naruszyć ekosystem korzeni starych drzew. To z kolei może sprawić, że stracimy cenny starodrzew, który chcieliśmy od początku chronić, wycinając samosiejki…

To tylko jeden z wielu przykładów, gdzie łatanie dziury w jednym miejscu rodzi problem kilka metrów dalej. Żeby tego uniknąć, spojrzenie interdyscyplinarne, z wielu perspektyw na ten sam problem, przynosi długoterminowo najlepsze efekty.

Zrównoważona konserwacja zabytków to nie tylko zrozumienie budynku i miejsca, z którym pracujemy. To także dobór odpowiednich materiałów, sposobu pracy oraz zaplanowanie instalacji w optymalny sposób i zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. W praktyce, stare budynki wolą naturalne materiały, które pozwolą ścianom oddychać. Pamiętając kontekst historyczny i sposób pracy budynku wybudowanego 100, 200 czy 300 lat temu, wiemy, że nie były one projektowane z myślą o plastikowych oknach, wentylacji mechanicznej czy ogrzewaniu podłogowym. Dawniej naturalne było, że w czasie burzy cegła nabierała trochę wody, ale system wentylacji naturalnej i temperatura budynku sprawiały, że mogła wyschnąć naturalnie i 'oddawać' do środowiska wodę, którą podciągnęła. Kiedyś używano kurtyn, zasłon, kotar, okiennic wewnętrznych i zewnętrznych, poduszek pod drzwi, by zmniejszać straty ciepła w miejscach na to narażonych - czyli w okolicy okien i drzwi.

Nie znaczy to, że nie możemy poddawać zabytków modernizacji, ale każda taka modernizacja musi być przemyślana i skrupulatnie opracowana przez, co najmniej: inżyniera, architekta i konserwatora. Uważamy, że raz zaplanowana i przemyślana decyzja przynosi wiele oszczędności i bezpieczeństwa na przyszłość.

Zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój w rozumieniu Fundacji 8Marca oznacza, że prowadzimy działalność, aby nie marnować, a wręcz odbudowywać zasoby na przyszłość.

Trzy ważne elementy naszej działalności tworzą jej zrównoważony charakter:

• poszukiwanie rozwiązań budujących kapitał społeczny;

• poszukiwanie rozwiązań infrastrukturalnych dążących do gospodarki w obiegu zamkniętym;

• maksymalne wykorzystanie istniejącej tkanki budynków ze szczególnym poszanowaniem dla bioróżnorodności.

Nasze cele zrealizujmy posługując się dostępną technologią i wiedzą, a także tworząc nową wiedzę w oparciu o gromadzone dane i badania prowadzone na terenie obiektów.

Naszym priorytetem jest ponowne wykorzystanie i zachowanie jak najwięcej oryginalnej tkanki i materiałów budowlanych po wcześniejszych rozmowach i zatwierdzeniu przez lokalnego konserwatora zabytków. Wiąże się to z kwestiami ekologii i zmniejszeniem śladu węglowego projektu. Co więcej, nie tylko planujemy zregenerować 100% terenów zielonych w duchu ochrony bioróżnorodności, ale również dążymy do czerpania z nowoczesnego systemu wodociągowo-kanalizacyjnego danego terenu, aby ponownie wykorzystywać jak najwięcej wody poprzez system zbierania wody deszczowej, a także naturalną filtrację.

Równocześnie pragniemy edukować społeczność i gości na temat naszych zrównoważonych rozwiązań. 

Razem zostawimy Planetę lepszą niż ją zastaliśmy.

Wspieram Fundację 8Marca!